چکیده‌ای از بیانات استاد آیت‌الله حامد وفسی

در جلسهٔ درس اخلاق سه‌شنبه، ۲ دی ۱۴۰۴

❖﷽❖
«وَ لُزُومِ الْجَمَاعَةِ‌»

دعا به‌مثابه آموزش اخلاق اجتماعی
دعای صحیفه سجادیه فقط بیان خواسته‌های فردی نیست، بلکه چارچوبی برای اخلاق عملی ارائه می‌دهد. در این نگاه، «دوام طاعت» عامل ماندگاری کمالات ایمانی است و «لزوم جماعت» مکمل آن به شمار می‌آید. ایمان کامل و عمل صالح زمانی معنا پیدا می‌کند که انسان نسبت به جامعه، سرنوشت جمعی و مسئولیت اجتماعی خود بی‌تفاوت نباشد.

تقدم وحدت امت بر حق شخصی در سیره اهل‌بیت - علیهم‌السلام -
سیره امیرالمؤمنین و حضرت زهرا علیهماالسلام نشان می‌دهد که حفظ وحدت امت اسلامی حتی بر حق مسلم شخصی مقدم دانسته شده است. با وجود آنکه غصب خلافت آسیب عمیقی به اسلام وارد کرد و آثار آن تا قرن‌ها باقی ماند، اهل‌بیت برای جلوگیری از تفرقه، از حق خود گذشتند. این رفتار تاریخی بیانگر آن است که وحدت، یکی از پایه‌های اساسی بقای جامعه اسلامی است.

تمایز "اتحاد مقدس" با "وفاق" سیاسی‌بازان
وحدت در منطق اسلام به معنای هم‌صدایی با ظلم، فساد و انحراف نیست. وحدت مطلوب، وحدتی مقدس است که بر محور قرآن، اسلام و ارزش‌های الهی شکل می‌گیرد. انسجامی که با نادیده گرفتن شریعت و اصول دینی حاصل شود، نه تنها ارزش ندارد، بلکه بنیان‌های جامعه اسلامی را تضعیف می‌کند. قرآن، وحدت را در تمسک به «حبل‌الله» می‌داند، نه در حذف مرز میان حق و باطل.

مسئولیت‌پذیری مردم و حدود اطاعت در نظام اسلامی
در نظام اسلامی، اطاعت از مسئولان مطلق و بی‌قید نیست و تنها در چارچوب اسلام و قانون اعتبار دارد. تاریخ اسلام نشان داده حتی اگر فرمانده یا مقام عالی‌رتبه‌ای دستور خلاف دین بدهد، اطاعت از او جایز نیست. مردم در اسلام «گوسفند» نیستند؛ همه مسئول و ناظرند و حق تشخیص و مطالبه دارند. اتحاد واقعی زمانی ارزش دارد که به اجرای عدالت، اخلاق و احکام اسلامی بینجامد؛ وگرنه اتحادی که به قیمت پایمال شدن دین و حقوق مردم تمام شود، نه تنها مقدس نیست، بلکه خیانت به اسلام و امت اسلامی است.